Rozpoczęcie przedszkola jest dla wielu dzieci przełomowym momentem w rozwoju społeczno-emocjonalnym. Tutaj ma stały kontakt z grupą rówieśników, nawiązuje pierwsze przyjaźnie, poznaje zasady obowiązujące w społeczeństwie i powoli staje się jego świadomym członkiem. Jak przebiega rozwój społeczny kilkulatków i w jaki sposób można wesprzeć dzieci w tym okresie?
Nabywanie doświadczeń społecznych w przedszkolu
Niemowlęta i małe dzieci przebywają głównie z dorosłymi i w otoczeniu najbliższej rodziny. Potrzeba kontaktu z rówieśnikami pojawia się w okolicy trzeciego-czwartego roku życia – wtedy właśnie dzieci zaczynają bawić się razem, a nie obok siebie, i nawiązują pierwsze relacje z innymi dziećmi. Pójście do przedszkola dodatkowo przyspiesza ten proces i daje maluchom możliwość funkcjonowania w grupie, pod czujnym okiem pedagogów.
W przedszkolu dzieci nabywają ważnych doświadczeń społecznych – uczą się zasad panujących w tym miejscu, czekania na swoją kolej, dzielenia się zabawkami, zwracania uwagi na potrzeby innych. Bawiąc się, nawiązują kontakty społeczne, podpatrują zachowania innych, a także poznają role społeczne (zabawa w dom, lekarza, sklep itd.).
W procesie uspołeczniania nie można pominąć emocji, nad którymi kilkulatek stopniowo uczy się panować – warto wesprzeć go w tym zakresie, czytając wspólnie terapeutyczne bajki i dużo rozmawiając. Trzeba pamiętać, że zachowania aspołeczne są normą na tym etapie – maluchy sprawdzają w ten sposób granice dozwolonych zachowań i dowiadują się, co jest społecznie akceptowalne. Pięcio- i sześciolatki powoli odkrywają empatię i coraz lepiej rozumieją uczucia innych ludzi, jak również okazują i opanowują własne emocje.
Rola rodziców i nauczycieli, czyli jak wesprzeć rozwój społeczny kilkulatków
By umożliwić dziecku prawidłowy rozwój społeczny, warto posłać je do przedszkola, a jeśli nie jest to możliwe – zapewnić regularny kontakt z rówieśnikami. Dobrze też jasno określić zasady, jakie panują w poszczególnych miejscach (domu, przedszkolu, sklepie, przychodni) i nieustannie zwracać uwagę dziecka na potrzeby innych osób. W tym okresie kształtują się również zasady moralne i wzorce postępowania w różnych życiowych sytuacjach.
Skutecznie wspieranie rozwoju społecznego dzieci wymaga wiedzy i doświadczenia – warto je poszerzać, sięgając po cenne publikacje przeznaczone dla rodziców i nauczycieli przedszkolnych, oferowane m.in. przez Oficynę Wydawniczą „Impuls”. Mądre przeprowadzenie przedszkolaka przez ten ważny etap ułatwi mu funkcjonowanie w społeczeństwie w późniejszych okresach życia.
